Διαχείριση αρχείων στον Server με FTP (Μέρος 1ο)

Το πρωτόκολλο FTP (File Transfer Protocol – Πρωτόκολλο Μεταφοράς Αρχείων) είναι μια κοινή μέθοδος για μεταφορές οποιουδήποτε είδους αρχείων μεταξύ υπολογιστών μέσω δικτύου (ή διαδικτύου) με χρήση της αρχιτεκτονικής πελάτη-διακομιστή.

Λειτουργεί σε επίπεδο εφαρμογής, που σημαίνει ότι η υλοποίηση και η λειτουργία του είναι ανεξάρτητη των υπολοίπων επιπέδων που το στηρίζουν, όπως η δρομολόγηση στο δίκτυο, η διόρθωση λαθών κατά τη μεταφορά, κλπ., κάνοντάς το πολύ απλό και διαισθητικό για τον τελικό χρήστη.

Η προεπιλεγμένη θύρα για την δικτυακή επικοινωνία είναι η 21 για το απλό FTP ενώ για κρυπτογραφημένη μεταφορά μπορεί να χρησιμοποιηθεί το SFTP στη θύρα 22.

Δημιουργία και διαχείριση FTP λογαριασμών

Όπως αναφέραμε, το πρωτόκολλο FTP είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί σε αρχιτεκτονική πελάτη-διακομιστή. Εφόσον ο διακομιστής (server) προσφέρει FTP δυνατότητα, θα πρέπει επιπλέον στην πλευρά του server να υπάρχουν ένας ή περισσότεροι FTP λογαριασμοί με τη χρήση των οποίων θα μπορούν οι αντίστοιχοι χρήστες να συνδεθούν από την πλευρά του πελάτη (client) στον αποθηκευτικό χώρο στον οποίον ο κάθε λογαριασμός έχει πρόσβαση.

Προκειμένου ο server να δώσει σε έναν client την πρόσβαση που ζητάει, πρέπει ο client να μπορεί να πιστοποιήσει ότι είναι εξουσιοδοτημένος για σύνδεση στον λογαριασμό που δηλώνει. Αυτό γίνεται με τον συνήθη τρόπο, όπου ορίζεται ένας κωδικός κατα τη δημιουργία ή την τροποποίηση του λογαριασμού του ftp χρήστη στον server και, στη συνέχεια, θα πρέπει ο client να υποβάλλει τα σωστά στοιχεία εισόδου κάθε φορά που κάνει αίτημα για σύνδεση.

Υπάρχει ένα σύνολο εντολών που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο διαχειριστής ενός server για να δημιουργήσει FTP λογαριασμούς με χρήση της γραμμής εντολών, αλλά εφ’ όσον στον server υπάρχει εγκατεστημένος κάποιος πίνακας ελέγχου, η δημιουργία και η διαχείριση FTP λογαριασμών γίνεται με απλό τρόπο χωρίς να χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις.

Για παράδειγμα, τα βήματα για τη δημιουργία χρήστη FTP σε πίνακα ελέγχου cPanel είναι τα παρακάτω:
1. Είσοδος στο cPanel και επιλογή “FTP Accounts”
2. Ορισμός username εισόδου και κωδικού χρήστη
3. Ορισμός του φακέλου στον οποίον θα έχει πρόσβαση ο νέος λογαριασμός
4. Κλικ στην επιλογή “Create FTP Account.

Ορίζοντας μια διαδρομή στο βήμα 3, οριοθετούμε την πρόσβαση του νέου λογαριασμού ορίζοντας τον ανώτερο φάκελο στον οποίον ο χρήστης θα μπορεί να προσπελάσει τα αρχεία και του υποφακέλους του.

Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιπτώσεις που διαφορετικοί άνθρωποι εργάζονται σε διαφορετικά τμήματα μιας ιστοσελίδας και, επομένως, δεν χρειάζεται όλοι να έχουν πρόσβαση παντού.

Εάν το πεδίο αυτό παραμείνει κενό, δίνεται στον λογαριασμό πρόσβαση σε ολόκληρο τον αρχικό κατάλογο της φιλοξενίας (Home Directory).
Ορισμένα σύγχρονα web panels όπως το cPanel, δημιουργούν με την αρχική παραμετροποίηση ενός λογαριασμού hosting, έναν προεπιλεγμένο FTP λογαριασμό ο οποίος έχει τα ίδια στοιχεία με εκείνα που δηλώνονται ως στοιχεία εισόδου cPanel και έχει πρόσβαση φυσικά σε όλο το Home Directory του λογαριασμού.

Εγκατάσταση και χρήση FTP client

Για την πρόσβαση σε έναν server με FTP οι χρήστες στην εποχή μας χρησιμοποιούν συνήθως γραφικά εργαλεία λογισμικού τα οποία απλοποιούν την διαδικασία και τον χειρισμό των δυνατοτήτων του πρωτοκόλλου, προσφέροντας μια απλοϊκή διεπαφή που ανάλογα με την εφαρμογή που χρησιμοποιείται, μπορεί να προσομοιώνει κατά πολύ τον τρόπο χειρισμού αρχείων που είναι κοινός στους προσωπικούς υπολογιστές.

Πρόκειται για προγράμματα που απευθύνονται σε τελικούς χρήστες και δεν απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής.

Μια από τις πιο κοινές και δωρεάν FTP client εφαρμογές, το FileZilla, προσφέρει μέσα στο ίδιο γραφικό παράθυρο τα αρχεία στον server στον οποίον έχει πραγματοποιηθεί σύνδεση στη μία πλευρά και στην άλλη πλευρά δείχνει αντίστοιχα τη δομή φακέλων στον τοπικό υπολογιστή στον οποίον είναι εγκατεστημένος, προσφέροντας παράλληλα και άμεσες δυνατότητες μεταφόρτωσης αρχείων όπως Drug n’ Drop αρχείων και φακέλων μεταξύ του τοπικού υπολογιστή και του server.

Εναλλακτικά του FileZilla που διατίθεται για Windows, Linux και Mac, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλοι FTP clients, όπως το αρκετά διμοφιλές και επίσης δωρεάν Free FTP για Windows, το δωρεάν Cyberduck για Mac, τα FireFTP και LFTP για Linux, όπως επίσης και επί πληρωμή επιλογές όπως CuteFTP και CoffeeCup για Windows ή Transmit και YummyFTP για Mac.

Παρόλο που το FileZilla είναι το πιο δημοφιλές, έχει ένα αξιοσημείωτο κενό ασφαλείας· εάν επιλεχθεί η απομνημόνευση κωδικού, αποθηκεύει τους κωδικούς σε απλό κείμενο χωρίς κρυπτογράφηση, κάτι που το καθιστά ευάλωτο σε υποκλοπή κωδικών FTP (επομένως ίσως και cPanel) σε περίπτωση κακόβουλης πρόσβασης στον υπολογιστή όπου είναι εγκατεστημένος.

Καλό θα είναι λοιπόν, μεταξύ άλλων μέτρων για την προστασία των προσωπικών σας δεδομένων, να αποφυγετε την επιλογή που δίνει το FileZilla για αποθήκευση κωδικών.

Σύνοψη

Το FTP που είναι σχεδόν όσο παλιό είναι το Internet, έχει παραμείνει δεκαετίες τώρα ως η πιο κοινή επιλογή για μεταφορές αρχείων μέσω διαδικτύου, κυρίως λόγω της απλότητας και της συμβατότητας που προσφέρει.

Έχοντας τις απλές τεχνικές γνώσεις που περιγράφονται παραπάνω και εφαρμόζοντάς τις έστω και δοκιμαστικά, έχετε πλέον την ικανότητα να αξιοποιήσετε τις -απαραίτητες για πολλούς- δυνατότητες που προσφέρει το πρωτόκολλο αυτό.

Διαβάστε ακόμα περισσότερες πληροφορίες στο part 2 της διαχείριση αρχείων στον Server με FTP.

Περιηγηθείτε επίσης στις υπηρεσίες web hosting της IpHost και κλείστε το κατάλληλο domain για την επιχείρηση σας, στις καλύτερες τιμές της αγοράς.

Narek Ounanian
Technical Support
IpHost Team